Over Crans-Montana

Het gebied van Crans-Montana (1476m; 2200 inw (2007)), gelegen op een hoogvlakte boven het Rhônedal, vormt toeristisch gezien een eenheid. Het gebied bestrijkt de gemeentes Randogne, Montana, Chermignon, Lens en Icogne. Crans of Montana is vanuit Sierre per funiculaire te bereiken (25 minuten), of per bus of auto over de weg in zo'n halfuur. Vanuit Sion duurt de reis ongeveer even lang.

Geschiedenis
Aan het einde van de 19e eeuw kwamen in Montana de eerste hotels. Het uitermate zonnige en droge klimaat en de toenemende belangstelling voor de skisport in de loop van de twintigste eeuw, zorgden ervoor dat Crans-Montana nu behoort tot de grootste toeristencentra in Wallis. Het valt maar moeilijk voor te stellen dat het totale gebied nog niet zo lang geleden enkel bestond uit alpenweiden. Tijdens de afgelopen decennia, toen de ontwikkeling van het toerisme stormachtig verliep, ontstonden op verscheidene plaatsen zelfs hoge flats. Op grond van esthetische overwegingen mag nu echter alleen nog maar gebouwd worden in de vorm van de traditionele Walliser chalets.

Bezienswaardigheden
De schitterende ligging van het glooiende plateau waarop Crans-Montana ligt, doet niet onder voor de meeste andere Walliser toeristencentra. Omdat het gebied accommodatie bezit voor 40000 gasten (hotelbedden en appartementen), zijn er ook talloze sportieve aanbiedingen. Crans heeft drie golfterreinen (een 18 holes en twee 9 holes), waarop ieder jaar wereldkampioenschappen worden georganiseerd. Voor liefhebbers van golf is het wel zeer spectaculair om op deze hoogte met zo'n weids uitzicht een balletje te slaan. Op de Glacier de la Plaine Morte (3000 m) kan 's zomers (alleen 's ochtends!) geskied worden en is een 12 km lange langlaufloipe uitgezet. Het gebied van Crans-Montana kent enkele meertjes, waarin gesurft en gezwommen (tegen betaling) kan worden. Voor vissen is vergunning van het kanton vereist. De zwembaden (openlucht en overdekt) zijn allemaal bij hotels, maar tegen betaling (gemiddeld zo'n CHF 10 voor een volwassene) ook voor niet-hotelgasten toegankelijk. Crans-Montana bezit verder overdekte en onoverdekte ijsbanen (voor schaatsen, curling en ijshockey), minigolfbanen, vele tennisbanen en natuurlijk een net van gemarkeerde wandelpaden van bijna 300 km.

(Bron: http://www.wallisgids.nl)

Over Sion/Sitten

De hoofdstad van Wallis is Sion (Sitten, 508m; 27000 inw.), gelegen in het brede Rhônedal. Twee respectabele heuvels bepalen het beeld van de stad. Op de hoogste heuvel (658m) staat burchtruïne Tourbillon, op de andere (611m) de burcht Valère met daarin de romaanse kerk Notre-Dame de Valère. Aan de voet van beide heuvels ligt de stad, die sindsdien is uitgegroeid tot het formaat van een levendige, provinciale hoofdstad die nog steeds de functie vervult van marktcentrum en knooppunt, net als Sierre, de andere grotere stad van Midden-Wallis. De producten die verhandeld worden, zijn voornamelijk de argrarische producten uit de omgeving als fruit, groenten, en wijn. Aardbeien en asperges worden geëxporteerd naar Londen en Parijs.

Geschiedenis
De twee heuvels werden al in de Steentijd bewoond, ze fungeerden letterlijk als vluchtheuvels wanneer de Rhône buiten zijn oevers trad in het voorjaar of als er vijandelijke acties verwacht werden. De Romeinen erkenden de strategische ligging van de heuvels en vestigden er Sedunum. Na het vertrek van de Romeinen en de kerstening van Wallis verplaatsten de bisschoppen, die naast een geestelijke macht ook een wereldlijke macht vertegenwoordigden, in 580 hun zetel van Martigny naar Sion. In 999 krgen ze, bij wijze van erfenis van de kinderloos gebleven Rudolf III van Bourgondië, het leenheerschap over Wallis. Eeuwenlang voerden de bisschoppen van Sion strijd met Savoye, dat het westelijke deel van Wallis - met de Bernardpas - in bezit had. In de 15e eeuw overwonnen de bisschoppen van Sion Savoye waarbij ze de vestigingen Saxon en Saillon verwoestten. Vanaf 1477 namen ze de 13e eeuwse, door bisschop Boniface de Challant gebouwde burcht Tourbillon in gebruik als zomerresidentie. Helaas brandde in 1788 de burcht uit en rest er nu allen nog een ruïne. Op de andere heuvel was al rond 1100 begonnen met de bouw van een kerk, waarschijnlijk op de resten van een Romeinse tempel, die voltooid werd in 1267. Hierdoor zijn er in deze kerk zowel romaanse als vroeggotische elementen vertegenwoordigd. In de kerk staat een orgel uit 1390, dat het oudst bekende, nog werkende orgel is en waarop nog steeds concerten worden gegeven.

Bezienswaardigheden
Het loont de moeite om samen met een gids Sion te bezichtigen. Enkele malen per week zijn er rondleidingen, voor informatie kijk hier. Voor een bezichtiging op eigen gelegenheid is het gemakkelijk om het toeristische vervoermiddel, le petit Sedunois te gebruiken, die ook de heuvel Valeria ontsluit. Het straattreintje rijdt alleen in de zomermaanden. Belangrijke gebouwen in Sion zijn onder andere de Theodulskerk, genoemd naar de eerste bisschop in Wallis. Bij de ingang links is een afbeelding van een klok met een duivelsfiguur, die herinnert aan de legende hoe een klok voor de kerk (een geschenk van de paus aan Theodul) in één nacht van Rome naar Sion werd gebracht. De duivel nam dit op zich en zou, als hij voor het eerste hanegekraai in Sion zou zijn, de ziel van Theodul verwerven. Vlak voordat de duivel met klok in Sion neerstreek, kraaide er echter al een haan... Vlakbij de kerk zijn de parlementsgebouwen van het kanton Wallis en de kathedraal Notre Dame du Glacier. Op de Place de Majorie bevindt zich het Kantonaler Archeologisches Museum en het Kunstmuseum. Het archeologische museum heeft een schitterende collectie gegraveerde grafzuilen uit de steentijd (2800 - 2500 voor Chr.). De resultaten van opgravingen in Wallis zijn er te vinden, met gebruiksvoorwerpen tot 30000 jaar oud. In het kunstmuseum vinden wisselende tentoonstellingen plaats, maar er is ook een vaste expositie van (Walliser) kunstenaars vanaf de 17e eeuw, waaronder Cortey, Ritz, Dalleves, Biéler, Bille, Werlen, Burnat-Provins, Olsommer, Palézieux, Andenmatten, Chavaz, Dubuis, Messerli en Raboud. Er zijn ook veel werken uit de hedendaagse tijd.

Vanaf de Place de Majorie de weg naar boven volgend bereikt u de toegangswegen tot de heuvels Valeria en Tourbillon. Aan beide heuvels gaat een pittige klim vooraf. Op Valeria vind u de kerk Notre Dame de Valère (gebouwd tussen 1100 en 1240). Er is een leuk uitzicht over de stad. Valeria was tot de Franse bezetting in 1799 het domkapittel; de Notre Dame de Valère was bisschopskerk. In de kerk zijn zowel romaanse als gotische bouwstijlen vertegenwoordigd. Het orgel in de kerk vindt zijn oorsprong in de veertiende eeuw en is het oudste nog bespeelbare orgel ter wereld. Regelmatig vindt in Sion dan ook het Internationale Orgelfestival plaats. De kerk is rijkelijk voorzien van fresco's uit de 15e eeuw. De koorbanken van houtsnijwerk, met taferelen uit het lijden van Christus, stammen uit 1664. Op Valeria bevindt zich ook het Kantonaler Museum voor Geschiedenis en Volkenkunde. Hier kan men een uitgebreide collectie voorwerpen zien uit het culturele en sociale leven in Wallis na de Romeinse tijd tot heden. Het museum is een 'vervolg' op het archeologische museum. Het vindt hier portretten, kleding, meubels en een grote collectie zilveren en gouden voorwerpen. In het centrum van de stad bevindt zich ook nog een natuurhistorisch museum (Avenue de la Gare 40). Hier is een collectie van dieren die in Wallis (en daarbuiten) leven of leefden, zoals lynx, wolf, otter, beer en diverse vogels (onder andere adelaars). Er is ook een mooie verzameling geologische en mineralogische voorwerpen.

Enkele links:

• http://www.siontourism.ch
• http://www.sion.ch

(Overgenomen uit de ANWB reisgids, gouden serie: Zwitserland)