Nationaal Park de Loonse en Drunense Duinen
Plantloon

Het Loenermeer, beter bekend als de Galgenwiel, zoals het er tegenwoordig uitziet.Het landgoed Plantlon maakt sinds juni 1994 deel uit van het Park de Loonse en Drunense Duinen.

Foto links: Het Loenermeer, beter bekend als de Galgenwiel, zoals het er tegenwoordig uitziet. Het is te vinden op de hoek Burgemeester Smeelelaan, Meerdijk en Wielstraat, op de grens van Kaatsheuvel en Waalwijk en behoort tot het landgoed Plantloon.

Plantloon heeft een heel ander karakter dan het grote bos- en stuifzandgebied de Loonse en Drunense Duinen. Plantloon bestaat uit een afwisseling van bossen, lanen, weilanden en enkele pittoreske boerderijen. De loof- en naaldbossen doen vrij natuurlijk aan herbergen veel soorten roofvogels en uilen, in de graslanden broeden veel weidevogels. Bijzondere planten, waaronder moerashertshooi, komen met name voor bij het Galgenwiel, een Langgerekte doorbraakkolk van de Maas. Het onstaan van de naam Galgenwiel heeft een lange geschiedenis, die hieronder beschreven staat. Het Galgenwiel is ontstaan op 4 maart 1658 door een dijkdoorbraak door de Hoevenaarsdijk en Meerdijk, bij het huidige café het Galgenwiel. Op de plaats van deze doorbraken ontstond door het snelstromende water een diep gat, ook wel een 'wiel' genoemd. Als je door het Plantloon loopt kom je hier en daar 'wieltjes' tegen die door vele insecten en kikkers worden bewoond. Plantloon is een aantrekkelijk gebied voor de natuurliefhebber.
Plantloon bestaat uit een afwisseling van bossen, lanen, weilanden ... Plantloon bestaat uit een afwisseling van bossen, lanen, weilanden ...


De loof- en naaldbossen doen vrij natuurlijk aan herbergen veel soorten roofvogels en uilen. in de graslanden broeden veel weidevogels.Het ontstaan van de naam Galgenwiel

Aan het einde van de veertiende eeuw werd het, in het tegenwoordige Land van Kleef liggende,gehucht Venloon geteisterd door het oprukkende zand van de Loonse en Drunense Duinen. Wat steeds meer de ruimte kreeg en een gevaar ging vormen. Door het slechte onderhoud van de mens ontstond er in de Middeleeuwen steeds meer stuifgebied. Maar het zand teisterde ook de landbouwgronden rond Venloon. Dit had als gevolg, dat de inwoners in hun bestaan werden bedreigd en gedwongen werden elders een nieuw bestaan te vinden. Heer Pauwels, die destijds verantwoordelijk was voor het leefgebied woonde zelf ten zuiden van het gehucht. Hij kwam op het idee om het plaatsje te verhuizen naar de omgeving waar het door hem bewoonde "witte kasteeltje" gevestigd was.Dit was het begin van het huidige Loon op Zand.
Ook wat dood is leeft

Eind 1300 begon men aan de bouw van de kerk die 200 jaar later voltooid werd. Het was rond die tijd dat de naam "Loon op Zand" officieel in gebruik werd genomen. Het probleem was, dat de grond rond dit gebied niet echt geschikt was voor landbouw. Daarom moest men een ander handelswaar zien te vinden. Omdat in het gebied moerasgrond aanwezig was besloot Heer Pauwels om deze gronden te ontginnen en vervolgens turf te winnen. Deze zouden dan verkocht worden aan Heusden en 's-Hertogenbosch.

Maar er kwam al snel een volgend probleem. Het was onmogelijk om de turf over het rauwe land te vervoeren. Maar Heer Pauwels was vindingrijk en liet een waterweg aanleggen. Er werd een sloot gegraven, die tegenwoordig gedeeltelijk nog in goede staat verkeert. Deze sloot liep van Loon richting het huidige Kaatsheuvel en liep vervolgens langs Drunen en Nieuwkuijk. Vervolgens mondde deze uit in de Bossche sloot, van waaruit 's-Hertogenbosch en Heusden bereikt konden worden.
Plantloon heeft een heel ander karakter dan het grote, droge bos- en stuifzandgebied de Loonse en Drunense Duinen. Na het overlijden van Heer Pauwels ontstonden er grotere problemen. Zijn zoon Heer Dirk van Haestrecht nam nu het roer in handen. De heren van Drunen en Waalwijk zagen hoe Loon op Zand opklom op de economische ladder en wilden hier ook een slaatje uit slaan. De Drunense heer kwam in opstand tegen het feit, dat de turf door zijn grondgebied werd vervoerd. Maar al snel kwamen de heren tot een
compromis. Helaas was de Waalwijkse heer hier niet voor te vinden. Hij eiste tol voor het vervoer door zijn grondgebied. En er brak een ware oorlog uit toen Heer Dirk een galg liet opstellen bij het Galgenwiel. Dit met de bedoeling om de heer van Waalwijk er op te wijzen dat hij geen recht van spreken had op dit grondgebied. En omdat de grond bij het Galgenwiel tot het Loons Hoekje behoorde was dit inderdaad het geval. Heer Foijkers was het hier niet mee eens en liet de galg afbreken.

Op de grens van stadspark 'Het Lido' in Waalwijk en het Plantloon vind je dit prachtige wiel dat tot een aantal jaren geleden als zwembad in gebruik was.De oorlog was begonnen. De Heer Dirk van Haestrecht stond natuurlijk geheel in zijn recht en het was dan ook niet vreemd, dat ’s-Hertogenbosch meteen achter Heer Dirk stond toen deze het verhaal aan zijn leenheer vertelde. De Heer Foijkers wist dat hij geen schijn van kans maakte en sloeg op de vlucht. Toen hij na lange tijd terug wilde keren mocht dat alleen als hij zich neer zou leggen bij de rechten van Heer Dirk. Daaropvolgend liet de Heer van Loon op zand twee radbraakkruizen bij het galgenwiel plaatsen. Hiermee maakte hij het volk voorgoed duidelijk, dat het Loonse hoekje tot het grondgebied van Loon op Zand behoord. Op deze grond tussen de Meerdijk en de turfvaart liet Dierick van Haestrecht een misdadiger terechtstellen om de acties van de heer van Waalwijk, Foijken-Foijkenszoon te doen stoppen. Alleen de marteltoestellen zijn door de tijd verloren gegaan, maar het bestaan van Loon op Zand werd niet meer aangetast.

Wieltjes kom je als je door het plantloon loopt, fiets of rijd op een paard, hier en daar tegen ...

De parkeerplaats tegenover café 'Het Galgenwiel' is een mooi uitgangspunt voor een wandeling door het landgoed Plantloon.
Klik hier voor een vergroting

Klik hier voor de overzichtskaart.

 

Klik hieronder op één van de gerelateerde pagina's:
Ga naar de vorige pagina vorige pagina  | Ga naar het begin van de pagina begin pagina | of selecteer één van de